KRUSEVAC
OVO JE GRAD U KOME ZIVIM
1. SPOMENIK NA TRGU KOSOVSKIH JUNAKA
Krusevac ima izuzetno povoljan geografski polozaj i nalazi se u dubokoj unutrasnjosti centralnog dela Balkanskog poluostrva, na padinama planina Mojsinja, Jastrebca, Kopaonika, Zeljina i Goca, izmedu reka Zapadne morave i Rasine, na raskrsnici vaznijih komunikacija koje su od pamtiveka presecale Balkan i spajale njegove perifene delove.
Svakako je krusevacka oblast bila naseljena u praistorijskoj epohi a kulturni slojevi koji se ovde nalaze pripadaju sirim okvirima razvitka praistorije u pomoravlju. Prema arheoloskim nalazima, na podrucju Krusevca i krusevacke oblasti moze se govoriti o dva sloja: starijem neolitu koji pipada starcevackoj kulturi i mladjem koji je povezan sa nalazistima vincanske grupe.
Krusevac, prestonica Srbije u vreme Lazara Hrebeljanovica i do 1408. godine, nastaje i biva izgradjen u vremenu od 1371. do 1377. godine. Prvo pominjanje imena Krusevac je u Ravanickoj povelji (Bolonjski prepis, 1376/77. godine).
Spomenik kosovskim junacima predstavlja simbol Krusevca od 1904. godine kada je otkrivn u centru grada.
Autor je srpski vajar Djorde Jovanovic (1860-1953).
Odluka o podizanju Spomnika doneta je u okviru priprema za proslavu 500-godisnjice kosovske bitke, a kamen temeljac je postavio kralj Aleksandar Obrenovic u vreme proslave na Vidovdan 1889. godine.
Na raspisanom konkursu prihvacen je projekat vajara Djorda Jovanovica. Bronzane elemente umetnik je odlio u Parizu i izlagao ih na poznatoj Svetskoj izlozbi 1900 godine, kada je nagradjen zlatnom medaljom prvog reda.
Spomenik je izveden u obliku mermerne piramide visine sest metara sa kompozicijom figura Vile i Boska Jugovica na vrhu (4m).
Objekat su pod nadzorom autora postavili krusevacki majstori, medju kojima treba pomenuti i kamenoresca Stojana Milosevica, istaknutog radnickog tribuna iz Krusevca.
Otkriven je svecano tek 1904. godine u prisustvu kralja Petra Karadordevica.
Spomenik kosovskim junacima radjen je u neoklasicistickom stilu, sa dosta impresivnih i lako citljivih vajarskih simbola, i pedstavlja jedno od najuspesnijih ostvarenja u memorijalnoj kulturi ranijeg perioda.
Najznacajnija je svakako kompozicija na vrhu piramide. Bosko Jugovic, barjaktar srpske vojske, koji je izrekao u ime mladog pokoljenja (Ne bih ti se sejo povratio da mi care pokloni Krusevac) ostao je ranjen sam na bojnom polju. U trenutku kada sa polomljenim macem pruza poslednju zastitu ratnom barjaku, dolece vila, prihvata barjak iz malaksalih ruku barjaktara, simbolizujuci nastavljanje borbe, a Bosku Jugovicu stavlja na glavu lovorov venac za hrabrost i svesno zrtvovanje.
2. SPOMENIK KNEZU LAZARU
Spomenik osnivacu Krusevca Knezu Lazaru, nalazi se u istocnom delu Arheloskog parka. Otkriven je 27. juna 1971. godine, povodom poslave Sest vekova Kusevca.
Autor Nebojsa Mitric, vajar, iz Beograda, za predstavu figure Lazara, inspirisao se uobicajenim polozajem srpskih srednjevekovnih vladara na njihovom novcu: sedeci stav sa macem preko krila.
Ovaj stav zadrzan je i u realizaciji spomenika, sa nekoliko dodatnih simbola koji najbolje ilustruju karakter kneza Lazara: gaditeljstvo, odbana zemlje i zrtvovanje za slobodu.
3. SPOMENIK RODOLJUBIMA
4. DELTA BANKA MD
PJ Krusevac je jedna od dvadeset poslovnih jednica MB Delta banka AD Beograd, koja je osnovana 1991. godine.
Od osnivanja do danas banka nije imala ni dana blokade, a stalna dinarska likvidnost garantuje nesmetan rad njenih deponenata.
Pozitivne rezultate poslovanja banka je ostvarila, uglavnom usmeravanjem plasmana u profitabile programe odnosno preduzeca, dobrom saradnjom sa komitentima i strogim postovanjem finansijske discipline.
Za rad i poslovanje svojih deponenata banka obezbedjuje neophodna dinarska i devizna sredstva i njen dinarski, devizni i garantovani potencijal cine deponente posebno sigurnim.
5. TRAYAL
Trajal korporacija je jedna od najstarijih i najpoznatijih firmi u Srbiji, posebno u hemijskoj grani. Osnovana je davne 1889. godine kao Barutana Obilicevo, a zatim kao Hemijska industrija Miloje Zakic. Od 28. juna 1995. godine, posluje pod imenom TRAYAL KORPORACIJA.
Trajal korporacija zaposljava blizu 6000 radnika i u svom sastavu ima:
- Gumarsku delatnost sa sledecim fabrikama:
- fabrika smesa i kalandriranja
- fabrika teretnih i industrijskih guma
- fabrika auto guma
- fabrika guma za dvotockase i unutrasnjih guma
- fabrika gumenotehnicke robe
- Fabrika zastitnih sredstava
- Oblast eksploziva, pirotehnike i hemije
- Fabriku specijalnih alata
Proizvodni proram TRAYAL KORPORACIJE cine:
- razne vrste guma
- proizvodi od gume za automobilsku, farmakolosku industriju i aparate za domacinstvo
- zastitna sredstva
- deciji program BEBINO
- eksploziv i pirotehnicka sredstva
- specijalni alati
6. DONZON KULA
Sistematska arheoloska istrazivanja obavljena od 1961-1971, dovela su do znacajnih saznanja o izgledu Lazarevog grada i zivotu koji se u njemu odvijao: utvrdjenje je bilo nesto izduzenog oblika, na pravcu jugozapad-severoistok, zidovima je bio omedjen prirodni plato, po osama 300x200 metara, sa najvisom kotom od 161,33m. Dominirajuci objekti ocuvani do danasnjih dana su donzon kula i crkva Lazarica. Urbani sistem srednjevekovnog Krusevca i opste resenje odbrambene arhitekture predstavlja dace primer za dalje podizanje gradova u moravskoj Srbiji.
Od citavog utvrdjenja najbolje je ocuvana Donzon-glavna kula u severoistocnom delu Lazarevog grada.
Kula je sazidana od oblog kamena-oblutka sto navodi na zakljucak da je ovaj objekat starijeg datuma od delova podignutih lomljenim kamenom.
7. CRKVA LAZARICA
Crkva Lazarica predstavlja veliko delo srpske srednjovekovne arhitekture i nacionalne graditeljske bastine, spomenik kulture od izuzetnog znacaja za srpski narod.
Lazarica je dvorska crkva kneza Lazara, posvecena Sv. Stefanu. Sazidana je oko 1376. godine kao prototip graditeljstva Moravske skole sa osnovom trihonkoasa: sazeti upisani krst sa tri apside i kupolom u centru. Na zapadnom delu je priprata sa cetvrtastim zvonikom.
Crkva je sagradena od jednostavnog materijala: kamena, opeke, maltera, ali kompozicija sa naizmenicnim smenjivanjem ovog materijala, daje izvanrednu polihromiju gradjevine.
8. SPOMENIK SLOBODISTE
Slobodiste je deo ambijenta spomenika kulture i istorije u Kusevaackom kraju. Ovaj spomenik po arhitektonskim resenjima i filozofskoj poruci je izuzetan objekat u nasoj zemlji. Jednostavni materijal: zemlja trava i nekoliko skulpturnih elemenata uoblicavaju bogatu ideju autora.
Spomenik je postavljen 1965. na prostoru koji zahvata 10 hektara, pored nekadasnjeg zatvora i okupatorskog logora iz koga je izvedeno, i streljano u toku rata oko hiljadu boraca i rodoljuba.
9. STARA CESMA
Spomenik stradalim borcima i rodoljubima u oslobodilackim ratovima Srba od 1912. do 1918. godine.
10. SKUPSTINA OPSTINE
Opstina Krusevac danas zahvata povrsinu od 854km2 i podrucje sa 101 nasljem. Na njenoj teritoriji je 570km puteva, 1890km elektro mreze, 1350km telefonskih linija, 530km vodovoda, 15km toplovoda, 46816 stambenih jedinica; na podrucju koje pokriva Generalni urbanisticki plan zivi 100 hiljada stanovnika, a na podrucju Opstiine 144 hiljade stanovnika.
11. SPOMENIK MIRA
Krusevac je grad mira i mirotvorstva: vise od 35 godina on gradi, na onovama tradicije i istorije svog naroda, na idejama povelje UN a uz praksu razvijanja prijateljstva, razumevanja i tolerancije medu narodima, svoje nastojanje puta mira, puta ka coveku. Krusevac je i jedini grad na svetu-nosilac priznanja Vesnik mira i dobitnik Medalje mira. Grad dostojanstva, casti i buducnosti.
12. MENZULANA
13. HOTEL RUBIN
14. NARODNI MUZEJ
Narodni muzej je najznacajnija institucija kulture u ovom gradu i siroj regiji. Obuhvata pored muzejske i galerijske, delom i muzicko-scensku delatnost. Muzej raspolaze sa vise od 20.000 muzejskih predmeta koji prezentuju dalju i blizu istoriju ovog kraja, a posebno Krusevca kao prestonice srednjevekovne srpske drzave.
Centralni objekat muzeja je u neposrednoj blizini Lazarice, u samom sredistu Lazarevog grada.
Zgrada narodnog muzeja u Arheoloskom parku sagradena je 1863. godine za krusevacku gimnaziju, a delimicno preuredjena 1908. godine.
15. ZUPSKI RUBIN
Preduzece za proizvodnju i promet alkoholnih i bezalkoholnih pica
Osnovni poizvodi preduzeca Rubin su:
- Vinjak standardni
- Vinjak 5
- Viski RB
- Votka Rubinjuska
- Rakije: lozovaca, komovica, sljivovica, srpska prepecenici i Jefimija
-Siroka lepeza stonih vina: Car Lazar, Carica Milica, roze, rizling, crni burbunac
Vocni sirupi Frubi
|
1. SPOMENIK NA TRGU KOSOVSKIH JUNAKA
|
|
2. SPOMENIK KNEZU LAZARU
|
3. SPOMENIK RODOLJUBIMA
|
4. DELTA BANKA MD
|
|
5. TRAYAL
|
|
|
6. DONZON KULA
|
|
|
7. CRKVA LAZARICA
|
|
|
8. SPOMENIK SLOBODISTE
|
|
|
9. STARA CESMA
|
|
|
10. SKUPSTINA OPSTINE
|
|
|
|
11. SPOMENIK MIRA
|
|
|
12. MENZULANA
|
|
|
13. HOTEL RUBIN
|
|
|
14. NARODNI MUZEJ
|
|
|
15. ZUPSKI RUBIN
|
|
|
